Paragraaf A Lokale heffingen

Lokale heffingen zijn inkomsten die de gemeente ontvangt op grond van publiekrechtelijke regels. Doorgaans gaat het om belastingen, heffingen en retributies.
Onze gemeente legt de volgende heffingen op:
•    onroerende zaakbelastingen (ozb)
•    afvalstoffenheffing
•    rioolheffing
•    haven- en marktgelden
•    lijkbezorgingsrechten
•    leges, waaronder de leges voor de omgevingsvergunning

De Nota Lokale heffingen 2019, de kadernota 2022 en het bestuursakkoord dienen als uitgangspunten voor 2023. Deze uitgangspunten zijn vertaald in de begrotingsopzet voor 2023.

Lokale heffingen
In april 2019 is de Nota Lokale heffingen 2019 vastgesteld. In deze nota zijn voor de diverse kostendekkende heffingen en retributies bandbreedtes vastgelegd. Bij de raming van de opbrengsten voor 2023 zijn deze bandbreedtes het uitgangspunt. De gemiddelde lastenstijging voor inwoners bedraagt 3,5%.  Voor de begroting 2023 is als ozb-opbrengst het volume uit 2022 geraamd en verhoogd met de reguliere gebiedsuitbreiding. Daarnaast vindt een verhoging van het ozb-volume plaats met de index van 4%. Om het aldus bepaalde ozb-volume in 2023 te realiseren, dalen bij een verwacht hoger waarde niveau de drie ozb-tarieven (eigenaar woningen, eigenaar niet-woningen en gebruiker niet-woningen). De afvalstoffenheffing en de rioolheffing blijven 100% kostendekkend. In het bestuursakkoord is de keuze gemaakt om een extra verhoging van de kostendekking van 5% toe te passen bij de Lijkbezorgingsrechten.
In de belastingvoorstellen voor 2023 wordt dit verder uitgewerkt. Deze voorstellen en de belastingverordeningen voor 2023 komen in de raadsvergadering van december 2022 aan de orde.

Hervorming lokaal belastinggebied?
Tussen rijk en gemeenten wordt gesproken over een nieuwe of aangepaste financieringssystematiek.  De wens is om per 2026 tot een nieuwe wijze van bekostigen te komen, waarbij verruiming van het lokale belastinggebied een te onderzoeken onderdeel is.

In het rapport ‘Betalen betekent betalen’ uit 2015 is aanbevolen om te komen tot een significante uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied. De auteurs van dit rapport Alexander Rinnooy Kan en Maarten Allers schreven op verzoek van de VNG een notitie ter actualisering van de analyse.

Verschuiving van rijksbelastingen naar lokale belastingen
Volgens het VNG bestuur gelden de redenen om te komen tot een significante uitbreiding nog onverkort: ‘Om maatschappelijke opgaven vanuit de lokale samenleving en met de juiste democratische afweging op te kunnen pakken, is beleidsmatige én financiële armslag noodzakelijk. Er dient daarom een verschuiving plaats te vinden van rijksbelastingen naar het lokale belastinggebied.' De VNG verbindt hier wel enkele randvoorwaarden aan.  De belangrijkste zijn  ‘de financiële verhoudingen op orde’ en 'geen verhoging van de lastendruk’ .  De VNG geeft aan dat het coalitieakkoord alleen nieuwe mogelijkheden biedt als het kabinet zich aan deze voorwaarden committeert.

Openbaarheid Wet WOZ
De WOZ-waarde van woningen is sinds 1 oktober 2016 een openbaar gegeven. Iedereen kan eenvoudig en laagdrempelig de WOZ-waarde opvragen bij één centraal punt. De openbaarmaking van WOZ-waarden van woningen vindt plaats via de landelijke voorziening WOZ (www.wozwaardeloket.nl).

No cure no pay bedrijven 
Het aantal no cure no pay-bezwaren tegen WOZ-beschikkingen neemt de afgelopen jaren enorm toe. Daardoor komt een verantwoorde uitvoering van de Wet WOZ zo langzamerhand onder druk te staan.  De VNG zet zich al geruime tijd in in voor een oplossing. Echter, tot op heden nog zonder resultaat. Ook in Krimpen aan den IJssel hebben wij te maken met een oplopende druk bij de uitvoering van de Wet WOZ in verband met deze groep bezwaarmakers.  Tot op heden heeft dit nog niet geleid tot grote problemen in de uitvoering. 

Omgevingswet
Het is op het moment van schrijven van deze paragraaf nog niet duidelijk of de Omgevingswet op 1 januari 2023 in werking treedt. De Eerste kamer heeft op 12 juli 2022 besloten dat inwerkingtreding op 1 januari 2023 het uitgangspunt moet blijven. 

In de Eerste kamer leeft  de wens dat de ICT-problemen bij het digitale loket voor omgevingsvergunningen eerst moeten zijn opgelost voordat de wet op 1 januari aanstaande kan ingaan. In oktober 2022 wordt onder meer een nieuw advies verwacht van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT). Dit advies komt er op verzoek van de Eerste Kamer. Hierna wil een meerderheid van de Kamer definitief besluiten over de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het volgende plenaire debat over dit onderwerp staat - onder voorbehoud - gepland voor 1 november 2022. 

In de tussentijd  bereiden wij ons voor op beide scenario's.  Er wordt een legesverordening voorbereid toegespitst op de 'oude' situatie en een legesverordening die is toegespitst op de nieuwe situatie.  De begroting wordt dan opgesteld op basis van de oude situatie. Daarnaast wordt een begrotingswijziging opgesteld op basis van inwerkingtreding per 1 januari 2023 . Als de Omgevingswet per 1-1-2023 in werking treedt dan kan de gemeenteraad in de decemberraad een begrotingswijziging en legesverordening 2023 op basis van de inwerkingtreding per 1-1-2023 vaststellen.

Kwijtschelding
Op dit moment wordt er kwijtschelding verleend als de inwoner voldoet aan twee normen, de inkomensnorm en de vermogensnorm. Moties vanuit de Tweede kamer hebben ertoe geleid dat de nadere regels voor kwijtschelding zijn aangepast. Hierdoor wordt het voor de gemeente mogelijk om binnen de kwijtscheldingstoets een ophoging toe te passen van de vermogensnormen. Gemeenten hebben de beleidsvrijheid om de vermogensnorm met een zelf te bepalen bedrag (tot maximaal 2.000 euro) op te hogen.  De verhoging van de vermogensnorm hangt af van de leefsituatie van de belastingschuldige (echtgenoten, alleenstaanden of alleenstaande ouders).  Vanaf 2023 willen wij gebruik gaan maken van de beleidsvrijheid om deze norm te verruimen, zodat een grotere groep inwoners in aanmerking komt voor kwijtschelding.  Deze wijziging van het kwijtscheldingsbeleid zal u in de decemberraad worden voorgelegd. 

Hieronder worden de diverse lokale heffingen weergegeven.

Hieronder worden de diverse heffingen weergegeven.

Onroerende zaakbelastingen

Voor de begroting 2023 is als ozb-opbrengst het volume uit 2022 geraamd en verhoogd met de reguliere gebiedsuitbreiding. Daarnaast vindt een verhoging van het ozb-volume plaats met de index van 4%. Dit alles geeft het volgende beeld:

	Rekening 2021	Begroting 2022	Begroting 2023
Onroerendezaakbelasting	5.930	5.994	6.269

Overzicht baten en lasten
Conform artikel 10 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) wordt in de paragraaf lokale heffingen een overzicht van baten en lasten opgenomen voor de heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten.
Jaarlijks worden de berekeningen van de kostendekking van de diverse heffingen opnieuw uitgevoerd, rekening houdend met de uitgangspunten van het BBV.
Deze berekeningen hebben gevolgen voor de tarieven en opbrengsten van de diverse heffingen. Bij de vaststelling van de nota lokale heffingen zijn bij de diverse heffingen bandbreedtes vastgesteld. In de begroting 2023 blijven deze heffingen en retributies binnen de bandbreedte behalve bij de Lijkbezorgingsrechten. In het bestuursakkoord is de keuze gemaakt om hierbij een extra verhoging van de kostendekking van 5% toe te passen.  In de volgende alinea’s geven we de lasten en baten weer van de diverse heffingen waarbij sprake is van het verhalen van de kosten.

Afvalstoffenheffing
In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de afvalstoffenheffing een bandbreedte van kostendekking vastgesteld van een percentage tussen de 90% en 100%. In de begroting 2023 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2023 de kostendekking op 100% te houden volstaat een verhoging van de afvalstoffenheffing van 2,6,%. Dit is 1,4% lager dan de index van 4%. De directe kosten behorende bij het taakveld afval worden voor 100% toegerekend aan de heffing. Straatvegen is een activiteit die indirect een bijdrage levert aan de afvalexploitatie, hiervan wordt 25% van de kosten toegerekend.
In Krimpen aan den IJssel hangt het tarief af van de omvang van de huishoudens. Voor 2023 bedraagt het tarief onderscheid tussen één- of meerpersoonshuishoudens ruim 71 euro.

Dit alles geeft voor 2023 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Afvalstoffenheffing	5.234	5.234	100%

Rioolheffing
Bij de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de rioolheffing een bandbreedte van kostendekking afgesproken tussen de 90% en 100% dekking. In de begroting 2023 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2023 de kostendekking op 100% te houden moet de rioolheffing met 4,4% worden verhoogd. 0,4% hoger dan de index van 4%. Daarmee komt de kostendekking op 100%. De directe kosten behorende bij het taakveld riolering worden voor 100% toegerekend aan de heffing. Daarnaast wordt bij de berekening van de kosten voor straatvegen en onkruidbestrijding 25% toegerekend aan de rioolexploitatie en 20% aan het onderhoud aan binnenwater en beschoeiing.
In Krimpen geldt het beleid waarbij sprake is van een rioolheffing in de vorm van een aansluitrecht voor de eigenaar en een afvoerrecht voor de gebruiker.

Dit alles geeft voor 2023 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Rioolheffing	3.847	3.847	100%

Havengelden
In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de havengelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 75% en 100%.
Toepassing van een index  van 4%  is voldoende om de kostendekking binnen deze bandbreedte te houden.

Een overzicht van de lasten en baten geeft het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Haven	88	70	80%

Het bovenstaande kostendekkingspercentage valt binnen de vastgestelde bandbreedte.

Marktgelden
In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de marktgelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 80 en 100%.
Toepassing van een  index van 4% is voldoende om de kostendekking binnen deze bandbreedte te houden.

Een overzicht van lasten en baten geeft voor 2023 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Markt	42	40	95%

Het bovenstaande kostendekkingspercentage valt binnen de vastgestelde bandbreedte .

Lijkbezorgingsrechten
In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de lijkbezorgingsrechten een bandbreedte in kostendekking vastgesteld tussen de 70% en 80%. In de begroting 2023 is gekozen voor de bovenkant van deze bandbreedte. Daarnaast is in het bestuursakkoord de keuze gemaakt om een extra verhoging van de kostendekking van 5% toe te passen. Toepassing van deze verhoging brengt de kostendekking in 2023 op 85%.

Dit geeft voor 2023 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Lijkbezorging	751	638	85%

Legesverordening
De beleidslijn die bij de bepaling van de leges wordt gehanteerd, is een integrale kostendekking te bereiken van maximaal 100%. Bij de berekening daarvan vormen de leges voor de omgevingsvergunning de hoofdmoot. Ook vanwege het per jaar wisselende bouwprogramma, zijn de leges omgevingsvergunning voor wat betreft de mate van kostendekking onvoorspelbaar. De overige diensten hebben minder effect op de volledige kostendekking.

De legesverordening is onderverdeeld in titels en hoofdstukken. Hierna volgt een weergave van de kostendekking op onderdelen, gevolgd door de totale kostendekking van de verordening.

Dit alles geeft het volgende beeld:

Op basis van de nieuwe tarieven berekenen we voor een aantal situaties de lastendruk voor 2023. In deze situaties is geen rekening gehouden met een wijziging van de WOZ-waarde van de woning. Deze is moeilijk te voorspellen en niet voor iedereen gelijk.

In paragraaf B Weerstandsvermogen en risicobeheersing is het kengetal belastingcapaciteit opgenomen.

Inwoners met de laagste inkomens kunnen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de lokale lasten krijgen. De rijksoverheid bepaalt in de Invorderingswet de regels hiervoor. Het beleid over de kwijtschelding is verder uitgewerkt in de ´regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen´ van de gemeente Krimpen aan den IJssel die door de raad is vastgesteld op 17 december 2015.

Naar verwachting komen rekening houdend met de ervaringen in voorgaande jaren, globaal 300 huishoudens voor (gedeeltelijke) kwijtschelding in aanmerking.

Dit alles geeft voor 2023 het volgende overzicht:

Woonlasten (vergelijking met omliggende gemeenten)
Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) geeft inzicht in de woonlasten per gemeente en de posities die de gemeenten ten opzichte van elkaar innemen in Nederland. Hierbij geldt dat nummer 1 de goedkoopste gemeente is. In 2022 staat Krimpen aan den IJssel op plaats 311 van de 354 (deel)gemeenten. In 2021 nam Krimpen aan den IJssel nog een 342e plaats in van de 377 gemeenten.

Wat betreft de omringende gemeenten zijn de woonlasten als volgt (peiljaar 2022):