Paragraaf F Verbonden partijen

Onder de verbonden partijen van de gemeente Krimpen aan den IJssel vallen gemeenschappelijke regelingen en (privaatrechtelijke) deelnemingen. In deze paragraaf wordt eerst ingegaan op de gemeenschappelijke regelingen en vervolgens op de deelnemingen.

Deelname aan een gemeenschappelijke regeling is een manier om een gemeentelijk doel effectiever te bereiken in een ‘dynamisch’ speelveld van steeds meer samenwerkende (lagere) overheden. In het algemeen gaat de gemeente een relatie met een gemeenschappelijke regeling aan, omdat zij verwacht dat de gemeenschappelijke regeling dezelfde activiteiten effectiever en beter kan uitvoeren. Daarnaast worden risico’s gespreid en gedeeld met andere deelnemers én ontstaat er een kwaliteitsvoordeel als de gemeenschappelijke regeling kennis in huis heeft die de gemeente zelf niet (meer) heeft. Ook ontstaat er vaak grotere effectiviteit en bestuurlijke slagkracht, waardoor nieuwe activiteiten sneller kunnen worden gerealiseerd. Tegelijkertijd kiest de gemeente er bij gemeenschappelijke regelingen bewust voor om zelf invloed te houden, omdat deze activiteiten te kwetsbaar zijn om volledig uit te besteden.

Op basis van deze uitgangspunten is een afwegingskader opgesteld voor het al dan niet aangaan van samenwerking met nieuwe gemeenschappelijke regelingen. Het afwegingskader dient als beleidslijn, wanneer de vraag speelt of de gemeente een nieuwe financiële en bestuurlijke relatie aan zou moeten gaan of niet. Dit kader vormt een handreiking waarin het gemeentelijk beleid voor gemeenschappelijke regelingen een plaats kan krijgen. Het is geen digitaal instrument dat onafwendbaar tot een bepaalde keuze leidt. Een keuze voor het aangaan van een nieuwe financiële en bestuurlijke relatie is in alle gevallen een politiek-bestuurlijke keuze.

In de door de gemeenteraad vastgestelde Nota verbonden partijen is het afwegingskader nader uitgewerkt en ook een ‘governance’ voor verbonden partijen geformuleerd. In het voorjaar van 2024 wordt de governance opnieuw tegen het licht gehouden op basis van financiële en bestuurlijke risico's.

De eigen risico’s van de gemeenschappelijke regelingen die geheel of gedeeltelijk van toepassing zijn voor de gemeente Krimpen aan den IJssel werden eerder in paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing toegelicht.

Jeugdhulp Rijnmond (GRJR)
In 2024 hebben er een aantal belangrijke ontwikkelingen plaatsgevonden binnen de Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond.  Waarvoor dat noodzakelijk was, is uw raad tussentijds geïnformeerd via begrotingswijzigingen, dan wel via de risicoparagraaf:

• Begin 2024 bleek dat, volgens het Besluit Begroten en Verantwoorden provincies en gemeenten (BBV), de verantwoording van de zorgkosten door de gemeenten zelf in de eigen jaarrekening moet plaatsvinden. Reden hiervoor is dat gemeentelijke besluiten over inzet van de hulp bepalend zijn voor deze lasten. Aan de GRJR is het aangaan van contracten gedelegeerd omdat de GRJR als hoofdtaak heeft om te zorgen voor voldoende en betaalbaar zorgaanbod zodat gemeenten zorg  passend  en  tijdig  kunnen  inzetten.  Daarnaast heeft  GRJR  alleen  mandaat  voor administratieve,  informatie- en adviestaken.  De raden en colleges  gaan zelf over de inzet  en begroten en verantwoorden dan ook zelf de daarmee gemoeide lasten.
  Dit heeft de volgende gevolgen voor de voorliggende voorlopige jaarstukken van de GRJR: 
  1.  In de jaarrekening 2024 van de GRJR komen de zorgkosten NIET meer voor;
  2.  De GRJR verstrekt separaat gegevens aan deelnemende gemeenten ten behoeve van de gemeentelijke verantwoording en accountantscontrole;
  3. In  het  jaarverslag  2024  van  de  GRJR  worden  de  zorgkosten  zelf  NIET  toegelicht.  Het jaarverslag gaat in op de doelen, inzet en resultaten van de GRJR zelf en is daarmee een inhoudelijke  verantwoording  van  hoe  de  GRJR  haar  werk  heeft  gedaan  en  de  daarvoor gemaakte uitvoeringskosten en subsidiekosten. 
• Om meer te kunnen sturen op datakwaliteit én  om  de administratieve  lasten te verminderen liet de GRJR in 2024 een onderzoek doen naar de mogelijkheden van centralisatie van backofficetaken. In 2025 krijgt dit een vervolg.
• In 2023 heeft uiteindelijk de afwikkeling plaatsgevonden van de nog openstaande vraag van onze gemeente over de teveel betaalde bijdrage in 2019. Wij hadden geconstateerd dat er verschillen zaten tussen de definitieve afrekenbrieven van zorgaanbieders en de definitieve jaarrekening van de GRJR, waardoor wij nadelig werden belast. Wij zijn door de GRJR in het gelijk gesteld en hebben het teveel betaalde bedrag van € 168.000 terugontvangen. In de voorlopige jaarrekening 2024 van de GRJR is echter het terugontvangen bedrag weer in rekening gebracht bij onze gemeente. De GRJR heeft erkent dat er een fout is gemaakt, het bedrag had verdeeld moeten worden over de andere deelnemende gemeenten. In de definitieve jaarrekening 2024 van de RJR wordt dit gecorrigeerd.

Promen
Promen is een Gemeenschappelijke Regeling (GR) en kent een publiekrechtelijk samenwerkingsverband met als aandeelhouders de gemeenten Alphen aan den Rijn, Capelle aan den IJssel, Krimpenerwaard, Krimpen aan den IJssel, Gouda, Waddinxveen en Zuidplas. Promen biedt dienstverlening aan inwoners in de Participatiewet, mensen in de Wsw en indicatie Beschut Werk, een garantiebaan, re-integratie, en ook de doelgroepen statushouders, schoolverlaters van het VSO/PRO.

Wegens de komst van de Participatiewet hebben de zeven gemeenten in 2018 een Hoofdlijnenbesluit vastgesteld, aangaande de ontwikkelingen voor onder meer de SW en de gevolgen voor Promen op langere termijn. Dit Hoofdlijnenbesluit loopt eind 2025 af. Het is nodig om eind 2025 nieuwe afspraken te maken voor de inrichting van een toekomstbestendig mensontwikkelbedrijf Promen. De eerste stap daarin is het onderzoeken en uitwerken van mogelijke scenario’s passend bij de huidige ontwikkelingen, de mogelijkheden, wensen, context en visie van de zeven gemeenten en de GR Promen. 

Tijdens een startconferentie op 14 februari 2024 hebben de zeven gemeenten en Promen gesproken over de toekomstige uitvoering van de Participatiewet en Wsw en de rol van Promen daarbinnen.  Doel is om met elkaar een ontwerp te maken voor een toekomstbestendig mensontwikkelbedrijf Promen. Dat ontwerp moet bij voorkeur langere tijd (12 – 16 jaar) meekunnen.

De gemeenschappelijke regelingen hebben en geven steeds meer inzicht in hun risico’s en weerstandsvermogen. De aandacht voor dit onderwerp leidt in enkele gevallen tot een behoefte aan groei van de algemene reserve (weerstandscapaciteit). Wij vinden het niet zonder meer noodzakelijk dat gemeenschappelijke regelingen er zelf een toereikend weerstandsvermogen op na houden. Zeker wanneer voor de aanvulling van het weerstandsvermogen extra middelen van de deelnemende gemeenten nodig zijn. Dan geven wij er de voorkeur aan om risico’s in het gemeentelijke risicoprofiel op te nemen.

In deze jaarrekening maken enkele risico’s van verbonden partijen deel uit van het gemeentelijk risicoprofiel. Daarnaast zijn er nog enkele verbonden partijen die het risicomanagement niet op orde hebben. De risico’s zijn daardoor niet goed in beeld. Bij het bepalen van de sturingsarrangementen spelen de risico’s en het inzicht daarin een belangrijke rol. Langs die weg wordt aandacht gevraagd voor adequaat inzicht en informatie met betrekking tot risico’s.

Hieronder is een overzicht van de gemeenschappelijke regelingen opgenomen inclusief de financiële bijdrage.

Bij deze gemeenschappelijke regelingen is de gemeente vertegenwoordigd in het bestuur. Aan de gemeenschappelijke regelingen zijn financiële risico’s verbonden. 

De (privaatrechtelijke) deelname in het aandelenkapitaal van een aantal vennootschappen vloeit voort uit de maatschappelijke belangen die door deze vennootschappen worden/werden nagestreefd.

Stedin 

De energietransitie betekent voor netbeheerder Stedin een enorme investeringsopgaven in de infrastructuur. Daarmee samenhangend is de afgelopen jaren het eigen vermogen versterkt. In eerdere jaren is daarom besloten de verkoopwinst van niet-gereguleerde onderdelen niet in het dividend te betrekken, zijn cumulatief preferente aandelen uitgegeven en is de Staat toegetreden als aandeelhouder. In 2024 zijn in vervolg daarop nieuwe aandeelhouders toegetreden. Het gaat om een aantal gemeenten en provincies binnen het verzorgingsgebied van Stedin. De verwatering van ons belang die hierdoor optreedt is zeer beperkt. Er worden de komende jaren geen nieuwe kapitaalvragen verwacht.

In 2024 heeft Stedin, met instemming van de aandeelhouders, het meerjarig strategisch plan gewijzigd en Warmte toegevoegd aan de strategie. Dit houdt verband met ontwikkeling in wetgeving (Wet collectieve warmte) en geeft Stedin de ruimte om warmteactiviteiten op te starten.

In de raad van bestuur van Stedin vindt begin 2025 een aantal veranderingen plaats doordat 3 van de 4 leden in korte tijd vertrekken. 

De gemeente Krimpen aan den IJssel had in 2024 deelnemingen in een viertal ondernemingen. Het financiële risico strekt zich uit tot de waarde van de deelneming. In de balans is de aankoopprijs van de aandelen als waarde opgenomen. Het risico betreft feitelijk de economische waarde van het aandelenpakket, indien deze lager ligt dan de aankoopprijs. Tevens is in de tabel de dividenduitkering opgenomen. Mogelijke fluctuaties in de hoogte van de dividenduitkering vormen een risico, met effecten op het begrotingsresultaat. Om deze reden zijn wij terughoudend in het ramen van de opbrengsten uit dividend.