Paragraaf A Lokale heffingen

Bij lokale heffingen gaat het om inkomsten die verkregen worden op grond van publiekrechtelijke regels. Dit zijn voornamelijk belastingen, heffingen en retributies die de overheid heft op grond van wettelijke bepalingen.
In onze gemeente worden de volgende heffingen opgelegd:

•    onroerende zaakbelastingen (ozb)
•    afvalstoffenheffing
•    rioolheffing
•    haven- en marktgelden
•    lijkbezorgingsrechten
•    leges, waaronder de leges voor de omgevingsvergunning

Als uitgangspunten voor 2024 hebben de Nota Lokale heffingen 2019 en de Kadernota 2024 gediend. Deze uitgangspunten zijn vertaald in de Begroting 2024, concreet in de ramingen die voor 2024 en volgende jaren tot stand zijn gekomen.

Lokale heffingen
Het beleidsmatig kader voor de gemeentelijke belastingen en heffingen is verwoord in de 'Nota lokale heffingen'.  In april 2019 is de Nota Lokale heffingen 2019 vastgesteld. In deze nota zijn voor de diverse kostendekkende heffingen en retributies bandbreedtes vastgelegd. Bij  de begroting 2024 zijn deze heffingen en retributies binnen deze bandbreedten geraamd. In 2024 is als ozb-opbrengst het volume uit 2023 geraamd en verhoogd met de reguliere gebiedsuitbreiding. Daarnaast vond een inflatiecorrectie plaats van het ozb-volume. Dit alles leidde tot een verhoging van het ozb-volume van 3%. 

Wet Waardering Onroerende Zaken
Jaarlijks wordt de waardering in het kader van de wet WOZ uitgevoerd. Het sluitstuk vormt de WOZ-waarde aan elke belanghebbende, die wordt bekend gemaakt in de vorm van een beschikking. In februari 2024 heeft vrijwel elke belanghebbende van een object de nieuwe waarde ontvangen en zijn de aanslagen voor de onroerende zaakbelastingen 2024 opgelegd. 

Bezwaar- en beroepschriften WOZ
Er werden in 2024 globaal 550 bezwaarschriften ontvangen tegen de WOZ-beschikking (2023 ca 650 bezwaarschriften). In totaal 4 % van het totaal aantal beschikte objecten. Het landelijk bezwaarpercentage bedroeg in 2024 3,7 %. Dit aantal is vooral te verklaren door de enorme aandacht voor dit onderwerp, die met name veroorzaakt wordt door de reclame gemaakt door het groeiende aantal commerciële bezwaarbureaus. 
Van de ontvangen bezwaarschriften werd ongeveer 23 % toegekend. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat door alle toegenomen aandacht mensen eerder geneigd zijn om bezwaar in te dienen onder het motto: 'niet geschoten is altijd mis'.

No cure no pay bedrijven
Een belangrijke ontwikkeling bij de bezwaarschriften is het aantal ingediende bezwaar- en beroepschriften door zogenaamde ‘no cure no pay’ bedrijven. In 2024 werden 335 bezwaarschriften ingediend door een dergelijk bedrijf. Bij honorering van het bezwaarschrift leidt dit tot een proceskostenvergoeding op basis van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). Deze ligt vaak vele malen hoger ligt dan de belastingteruggave voor de inwoner. De bewoners profiteren hier dus niet van. Terwijl de regeling is bedoeld als kostenvergoeding voor de burger. Het voeren van een procedure tegen een WOZ-beschikking lijkt op deze manier te zijn ingegeven door een verdienmodel.  Ondanks het aantal bezwaarschriften zijn deze binnen de daarvoor wettelijk vastgestelde termijn afgedaan. Tot op heden is er in 12 gevallen tegen de uitspraak op het bezwaarschrift beroep aangetekend bij de rechtbank. In vrijwel alle gevallen is beroep aangetekend door een no cure no pay bedrijf.

Per 1 januari 2024 is de wetgeving gewijzigd om de uitwassen van no cure no pay aan te pakken. Met ingang van 1 januari 2024 is de wet Herwaardering proceskostenvergoedingen WOZ en bpm in werking getreden. Daardoor zijn de proceskostenvergoeding die betaald worden bij gehonoreerde bezwaar- en beroepsprocedures tegen WOZ-waarden verlaagd en worden deze vergoedingen altijd uitbetaald aan belanghebbenden.

Het toezichthoudende orgaan betreffende de wet WOZ, de Waarderingskamer, heeft in 2024 onze gemeente beoordeeld. Deze beoordeling betrof de processen van de administratie, de marktanalyse en de waardebepaling. De kwalificatie van de procesgang binnen onze gemeente is als ‘goed’ gewaardeerd wat nu resulteerde in 5 sterren. 

Hieronder volgt een overzicht van de diverse heffingen, in de overzichten van de kostendekking is naast de werkelijke lasten, baten en kostendekking ook de kostendekking uit de begroting weergegeven. In de rekening 2023 zijn de volgende opbrengsten verantwoord:

Onroerende zaakbelastingen

Conform artikel 10 BBV wordt vanaf de begroting 2017 in de paragraaf lokale heffingen een overzicht van baten en lasten opgenomen voor de heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten. In de volgende onderdelen volgt een overzicht van de diverse heffingen waarbij sprake is van het verhalen van de kosten.

In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de afvalstoffenheffing een bandbreedte van kostendekking vastgesteld van een percentage tussen de 90% en 100%. In de begroting 2024 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2024 de kostendekking op 100% te houden moet de afvalstoffenheffing 6,8% worden verhoogd.  De directe kosten behorende bij het taakveld afval werden voor 100% toegerekend aan de heffing. Straatvegen is een activiteit die indirect een bijdrage levert aan de afvalexploitatie, hiervan wordt 25% van de kosten toegerekend.
In Krimpen aan den IJssel hangt het tarief af van de omvang van de huishoudens. Voor 2024 bedraagt het tarief onderscheid tussen één-, twee- of drie of meer persoonshuishoudens ruim respectievelijk 38,23 euro of 76,46 euro.

Dit alles geeft het volgende beeld.

Geconstateerd kan worden dat bij de afvalstoffenheffing de kostendekking iets lager is dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere lasten in verband met hogere verwerkingskosten van afval.

Bij de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de rioolheffing een bandbreedte van kostendekking afgesproken tussen de 90% en 100% dekking. In de begroting 2024 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2024 de kostendekking op 100% te houden moet de rioolheffing met 5% worden verhoogd. Daarmee komt de kostendekking op 100%. De directe kosten behorende bij het taakveld riolering worden voor 100% toegerekend aan de heffing. Daarnaast wordt bij de berekening van de kosten voor straatvegen en onkruidbestrijding 25% toegerekend aan de rioolexploitatie en 20% aan het onderhoud aan binnenwater en beschoeiing.
In Krimpen geldt het beleid waarbij sprake is van een rioolheffing in de vorm van een aansluitrecht voor de eigenaar en een afvoerrecht voor de gebruiker.

Dit alles geeft het volgende beeld over 2024.

Geconstateerd kan worden dat bij de rioolheffing de kostendekking hoger is dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten in verband met het langer doorlopen van investeringsprojecten. De overdekking van circa € 110.000 is toegevoegd aan de egalisatiereserve riolering.

In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de havengelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 75% en 100%.
Met de verhoging van 8% zal de kostendekking binnen deze bandbreedte blijven.

Een overzicht van de lasten en baten in 2024 leidt tot het volgende overzicht.

Geconstateerd kan worden dat bij de havengelden de kostendekking lager is dan is begroot. Dit wordt veroorzaakt door hogere lasten van onderhoud en elektra. Daarnaast waren de opbrengsten uit havengelden lager.

In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de marktgelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 80 en 100%.
Toepassing van een  index van 3% zou voldoende moeten zijn om de kostendekking binnen deze bandbreedte te houden.

Een overzicht van de lasten en baten in 2024 leidt tot het volgende overzicht.

Geconstateerd kan worden dat bij de marktgelden de kostendekking lager is dan is begroot. Dit wordt veroorzaakt door hogere energielasten door een afrekening van meerdere voorgaande jaren en lagere opbrengsten uit marktgelden.

In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de lijkbezorgingsrechten een bandbreedte in kostendekking vastgesteld tussen de 70% en 80%. In de begroting 2024 is gekozen voor een dekkingspercentage dat uitkomt op 90%. Voor 2024 betekent dit een verhoging van de tarieven met 11%..

Een overzicht van de lasten en baten in 2024 leidt tot het volgende overzicht.

Geconstateerd kan worden dat bij de lijkbezorgingsrechten de kostendekking lager is dan is begroot. Dit wordt veroorzaakt door hogere lasten door het extra ruimen van graven en hogere lasten voor onderhoud groen. De baten zijn vrijwel gelijk aan de begroting.

Met de beleidslijn, welke bij de bepaling van de leges wordt gehanteerd, is een integrale kostendekking te bereiken van maximaal 100%. Bij de berekening daarvan vormen de leges voor de omgevingsvergunning zowel absoluut als relatief de hoofdmoot. Ook vanwege het per jaar wisselende bouwprogramma zijn de leges omgevingsvergunning, wat betreft de mate van kostendekking, onvoorspelbaar. De overige diensten hebben dus minder effect op de volledige kostendekking. In verband met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is een geheel nieuwe legesverordening en tarieventabel voorbereid.

De legesverordening is onderverdeeld in titels en paragrafen. Hierna volgt een weergave van de kostendekking op onderdelen gevolgd door de totale kostendekking van de verordening. Een overzicht van de lasten en baten in 2024 leidt tot het volgende overzicht:

Na het toevoegen van nog te ontvangen leges omgevingsvergunningen is er sprake van een overdekking. De overdekking van circa € 135.000 is toegevoegd aan de egalisatiereserve omgevingsvergunningen.

Hieronder volgt een overzicht van de werkelijke lastendruk voor een aantal situaties voor 2024.

Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) geeft met de ‘Atlas van de lokale lasten’ inzicht in de woonlasten per gemeente. Ook geeft het inzicht in de posities die de gemeenten ten opzichte van elkaar innemen in Nederland. Hierbij geldt dat nummer 1 de goedkoopste gemeente is.

In 2024 stond Krimpen aan den IJssel op plaats 303 van de 342 gemeenten. In 2023 nam Krimpen aan den IJssel nog een 305e plaats in van de 342 gemeenten. 

Wat  betreft  de  omringende  gemeenten  zijn  de  woonlasten  als  volgt (peiljaar 2024):

Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de lokale lasten. De regels voor het toekennen worden bepaald door de rijksoverheid en zijn neergelegd in de Invorderingswet. Het beleid met betrekking tot de kwijtschelding is verder uitgewerkt in de ‘verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen 2023’. Deze is door de raad vastgesteld op 15 december 2022.

De uitvoering van de kwijtschelding, die betrekking heeft op een doelgroep bestaande uit globaal 300 personen/gezinnen.

In 2024 gaat het om de volgende bedragen die zijn kwijtgescholden: