Paragraaf A Lokale heffingen

Lokale heffingen zijn inkomsten die de gemeente ontvangt op grond van publiekrechtelijke regels. Doorgaans gaat het om belastingen, heffingen en retributies.
Onze gemeente legt de volgende heffingen op:
•    onroerende zaakbelastingen (ozb)
•    afvalstoffenheffing
•    rioolheffing
•    haven- en marktgelden
•    lijkbezorgingsrechten
•    leges

De Nota Lokale heffingen 2019, de kadernota 2024 en het bestuursakkoord dienen als uitgangspunten voor 2024. Deze uitgangspunten zijn vertaald in de begrotingsopzet voor 2024.

Lokale heffingen
In april 2019 is de Nota Lokale heffingen 2019 vastgesteld. In deze nota zijn voor de diverse kostendekkende heffingen en retributies bandbreedtes vastgelegd. Bij de raming van de opbrengsten voor 2024 zijn deze bandbreedtes het uitgangspunt.  Voor de begroting 2024 is als ozb-opbrengst het volume uit 2023 geraamd en verhoogd met de reguliere gebiedsuitbreiding. Daarnaast vindt een verhoging van het ozb-volume plaats met de index van 3%. Om het aldus bepaalde ozb-volume in 2024 te realiseren, dalen bij een verwacht hoger waarde niveau de drie ozb-tarieven (eigenaar woningen, eigenaar niet-woningen en gebruiker niet-woningen). De afvalstoffenheffing en de rioolheffing blijven 100% kostendekkend. In het het bestuursakkoord is afgesproken de kostendekking van de lijkbezorgingsrechten jaarlijks met 5% te laten stijgen.  In 2024 komt de kostendekking voor de lijkbezorgingsrechten uit op 90%.
In de belastingvoorstellen voor 2024 wordt dit verder uitgewerkt. Deze voorstellen en de belastingverordeningen voor 2024 komen in de raadsvergadering van december 2023 aan de orde.

Hervorming lokaal belastinggebied?

Tot 2025 komt er geen uitbreiding van het lokaal belastinggebied.  Momenteel wordt tussen rijk en gemeenten gesproken over een nieuwe of aangepaste financieringssystematiek. De wens is om per 2026 tot een nieuwe wijze van bekostigen te komen, waarbij verruiming van het lokale belastinggebied een te onderzoeken onderdeel is.  

Wet WOZ
De WOZ-waarde van woningen is sinds 1 oktober 2016 een openbaar gegeven. Iedereen kan eenvoudig en laagdrempelig de WOZ-waarde opvragen bij één centraal punt. De openbaarmaking van WOZ-waarden van woningen vindt plaats via de landelijke voorziening WOZ (www.wozwaardeloket.nl).

No cure no pay bedrijven 
Het aantal no cure no pay-bezwaren tegen WOZ-beschikkingen neemt de afgelopen jaren enorm toe. Daardoor staat een verantwoorde uitvoering van de Wet WOZ onder druk. Op 19 september 2023 heeft het kabinet het wetsvoorstel ‘Wet herwaardering proceskostenvergoeding WOZ en bpm’ ingediend als onderdeel van het Belastingplan 2024 . De wet zal na behandeling en goedkeuring door het parlement, naar verwachting,  op 1 januari 2024 werking treden. 

Het wetsvoorstel bevat waarschijnlijk de volgende elementen:
-           Verlaging van de proceskostenvergoeding voor door een derde beroepsmatige verleende rechtsbijstand met 75% (No cure no pay bureau bedrijven)
-           Uitbetaling van proceskosten aan belanghebbende in plaats van aan een no cure no pay bedrijf.

Dit voorstel beoogd het verdienmodel van de commerciële bezwaarbureaus minder aantrekkelijk te maken. De verwachting is dat de onevenredige druk op de uitvoering van fiscale wetgeving door gemeenten hierdoor wordt verminderd. Ook in Krimpen aan den IJssel hebben wij te maken met een oplopende druk bij de uitvoering van de Wet WOZ in verband met deze groep bezwaarmakers.  Tot op heden heeft dit nog niet geleid tot grote problemen in de uitvoering. 

Omgevingswet
In verband met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is een geheel nieuwe legesverordening en tarieventabel voorbereid.
De legestarieven zijn conform de begrotingsrichtlijn met 3% verhoogd. Als uitzondering hierop zijn een aantal tarieven uit hoofdstuk 1 van de tarieventabel niet verhoogd. De reden is dat voor deze tarieven een maximum geldt en het tarief reeds gelijk is aan dit maximum. Het betreft hier met name de leges voor reisdocumenten en rijbewijzen.  De verordening en tarieventabel 2024 is gebaseerd op de nieuwe modelverordening van de VNG. Er is van de gelegenheid gebruik gemaakt om de huidige tabel te actualiseren. De grootste verschillen doen zich voor in het onderdeel dat betrekking heeft op de omgevingsvergunning. Nieuw is de splitsing van de huidige activiteit bouwen in bouwactiviteiten en een ruimtelijke toets. Deze splitsing is noodzakelijk door de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. 
Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet ontstaat de mogelijkheid leges te heffen voor milieubelastende activiteiten. We gaan vanaf 2024 gebruik maken van deze heffingsmogelijkheid. Ook de provincies hebben besloten hiervoor leges te gaan heffen. De tarieven zijn afgeleid vanuit de kosten die DCMR in rekening brengt voor de milieubelastende activiteiten. Deze kosten zijn als tarief in de tarieventabel 2024 opgenomen. Ten slotte zijn bijna alle verwijzingen naar wet- en regelgeving gewijzigd.

Kwijtschelding
Op dit moment wordt er kwijtschelding verleend als de inwoner voldoet aan twee normen, de inkomensnorm en de vermogensnorm. Moties vanuit de Tweede kamer hebben ertoe geleid dat de nadere regels voor kwijtschelding zijn aangepast. Hierdoor wordt het voor de gemeente mogelijk om binnen de kwijtscheldingstoets een ophoging toe te passen van de vermogensnormen. Gemeenten hebben de beleidsvrijheid om de vermogensnorm met een zelf te bepalen bedrag (tot maximaal 2.000 euro) op te hogen.  De verhoging van de vermogensnorm hangt af van de leefsituatie van de belastingschuldige (echtgenoten, alleenstaanden of alleenstaande ouders).  In 2023 is deze norm verruimd. Ook in 2024 maken wij gebruik van de beleidsvrijheid om deze norm te verruimen, zodat een grotere groep inwoners in aanmerking komt voor kwijtschelding.  

Hieronder worden de diverse lokale heffingen weergegeven.

Hieronder worden de diverse heffingen weergegeven.

Onroerende zaakbelastingen

Voor de begroting is als ozb-opbrengst het volume uit 2023 geraamd en verhoogd met de reguliere gebiedsuitbreiding. Daarnaast vindt een verhoging van het ozb-volume plaats met de index van 3%. Dit alles geeft het volgende beeld:

	Rekening 2022	Begroting 2023	Begroting 2024
Onroerendezaakbelasting	5.994	6.269	6.457

Overzicht baten en lasten
Conform artikel 10 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) wordt in de paragraaf lokale heffingen een overzicht van baten en lasten opgenomen voor de heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten.
Jaarlijks worden de berekeningen van de kostendekking van de diverse heffingen opnieuw uitgevoerd, rekening houdend met de uitgangspunten van het BBV.
Deze berekeningen hebben gevolgen voor de tarieven en opbrengsten van de diverse heffingen. Bij de vaststelling van de nota lokale heffingen zijn bij de diverse heffingen bandbreedtes vastgesteld. In de begroting 2024 blijven deze heffingen en retributies binnen de bandbreedte. Bij de kadernota 2024 is de keuze gemaakt om voor de lijkbezorgingsrechten een kostendekking van 90% toe te passen.  In de volgende alinea’s geven we de lasten en baten weer van de diverse heffingen waarbij sprake is van het verhalen van de kosten.

Afvalstoffenheffing
In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de afvalstoffenheffing een bandbreedte van kostendekking vastgesteld van een percentage tussen de 90% en 100%. Sinds de begroting 2021 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2024 de kostendekking op 100% te houden wordt de afvalstoffenheffing verhoogd met 6,79%  De directe kosten behorende bij het taakveld afval worden voor 100% toegerekend aan de heffing. Straatvegen is een activiteit die indirect een bijdrage levert aan de afvalexploitatie, hiervan wordt 25% van de kosten toegerekend.
In Krimpen aan den IJssel hangt het tarief af van de omvang van de huishoudens. Voor 2024 bedraagt het tarief onderscheid tussen één- of meerpersoonshuishoudens ruim  76 euro.

Dit alles geeft voor 2024 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Afvalstoffenheffing	5.774	5.774	100%

Rioolheffing
Bij de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de rioolheffing een bandbreedte van kostendekking afgesproken tussen de 90% en 100% dekking. Sinds de begroting 2021 is gekozen voor maximale kostendekking. Om in 2024 de kostendekking op 100% te houden moet de rioolheffing met  5 % worden verhoogd. Daarmee komt de kostendekking op 100%. De directe kosten behorende bij het taakveld riolering worden voor 100% toegerekend aan de heffing. Daarnaast wordt bij de berekening van de kosten voor straatvegen en onkruidbestrijding 25% toegerekend aan de rioolexploitatie en 20% aan het onderhoud aan binnenwater en beschoeiing.
In Krimpen geldt het beleid waarbij sprake is van een rioolheffing in de vorm van een aansluitrecht voor de eigenaar en een afvoerrecht voor de gebruiker.

Dit alles geeft voor 2024 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Rioolheffing	4.061	4.061	100%

Havengelden
In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de havengelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 75% en 100%.
Toepassing van een verhoging van 8 % is nodig om de kostendekking binnen deze bandbreedte te houden.

Een overzicht van de lasten en baten geeft het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Haven	101	76	75%

Het bovenstaande kostendekkingspercentage valt binnen de vastgestelde bandbreedte.

Marktgelden
In de Nota Lokale heffingen 2019 is besloten dat voor de kostendekking van de marktgelden een bandbreedte zal worden gehanteerd van een percentage tussen de 80% en 100%.
Toepassing van een  verhoging van 3% is voldoende om de kostendekking binnen deze bandbreedte te houden.

Een overzicht van lasten en baten geeft voor 2024 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Markt	45	41	90%

Het bovenstaande kostendekkingspercentage valt binnen de vastgestelde bandbreedte .

Lijkbezorgingsrechten
In de Nota Lokale heffingen 2019 is voor de lijkbezorgingsrechten een bandbreedte in kostendekking vastgesteld tussen de 70% en 80%.  Daarnaast is in het bestuursakkoord de keuze gemaakt om een jaarlijks een extra verhoging van de kostendekking van 5% toe te passen.  Dit resulteert voor 2024 in een kostendekkingspercentage van 90%. De lijkbezorgingsrechten moeten met  11 % worden verhoogd om de kostendekking in 2024 op 90% te brengen.

Dit geeft voor 2024 het volgende beeld:

	lasten	baten	kostendekking
Lijkbezorging	726	654	90%

Legesverordening
De beleidslijn die bij de bepaling van de leges wordt gehanteerd, is een integrale kostendekking te bereiken van maximaal 100%. Bij de berekening daarvan vormen de leges voor de omgevingsvergunning de hoofdmoot. Ook vanwege het per jaar wisselende bouwprogramma, zijn de leges omgevingsvergunning voor wat betreft de mate van kostendekking onvoorspelbaar. De overige diensten hebben minder effect op de volledige kostendekking.  Nieuw is de splitsing van de huidige activiteit bouwen in bouwactiviteiten en een ruimtelijke toets. Deze splitsing is noodzakelijk door de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze Wet zorgt voor een indeling van bouwwerken in gevolgklassen. Voor bouwwerken in gevolgklasse 2 is de tariefopbouw gelijk aan het tarief in 2023. Voor bouwwerken in gevolgklasse 0 en 1 geldt wettelijk alleen nog het tarief voor de ruimtelijke toets. De huidige kosten zijn naar rato van de verlaging van de verhaalbare lasten verlaagd.
Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet ontstaat de mogelijkheid leges te heffen voor milieubelastende activiteiten. We gaan vanaf 2024 gebruik maken van deze heffingsmogelijkheid. Ook de provincies hebben besloten hiervoor leges te gaan heffen. De tarieven zijn afgeleid vanuit de kosten die DCMR in rekening brengt voor de milieubelastende activiteiten. Deze kosten zijn als tarief in de tarieventabel 2024 opgenomen..

Hierna volgt een weergave van de kostendekking op onderdelen, gevolgd door de totale kostendekking van de verordening.

Dit alles geeft het volgende beeld:

Op basis van de nieuwe tarieven berekenen we voor een aantal situaties de lastendruk voor 2024. In deze situaties is geen rekening gehouden met een wijziging van de WOZ-waarde van de woning. Deze is moeilijk te voorspellen en niet voor iedereen gelijk.

In paragraaf B Weerstandsvermogen en risicobeheersing is het kengetal belastingcapaciteit opgenomen.

Inwoners met de laagste inkomens kunnen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de lokale lasten krijgen. De rijksoverheid bepaalt in de Invorderingswet de regels hiervoor. Het beleid over de kwijtschelding is verder uitgewerkt in de ´Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen 2023´ van de gemeente Krimpen aan den IJssel die door de raad is vastgesteld op 15 december 2022.

Naar verwachting komen rekening houdend met de ervaringen in voorgaande jaren, globaal 300 huishoudens voor (gedeeltelijke) kwijtschelding in aanmerking.

Dit alles geeft voor 2024 het volgende overzicht:

Woonlasten (vergelijking met omliggende gemeenten)
Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) geeft inzicht in de woonlasten per gemeente en de posities die de gemeenten ten opzichte van elkaar innemen in Nederland. Hierbij geldt dat nummer 1 de goedkoopste gemeente is. In 2023 staat Krimpen aan den IJssel op plaats 315 van de 352 (deel)gemeenten. In 2022 nam Krimpen aan den IJssel nog een 311e plaats in van de 354 gemeenten.

Wat betreft de omringende gemeenten zijn de woonlasten als volgt (peiljaar 2023):