Middelen

Dit hoofdstuk biedt inzicht in de overhead van de gemeente Krimpen aan den IJssel. De programma’s bevatten alleen de lasten en baten van het primaire proces.

Sinds de herziening van het Besluit Begroting en Verantwoording tonen we de baten en lasten van Overhead apart als onderdeel van de programma begroting. 

Onder overhead wordt verstaan het geheel van functies en activiteiten gericht op sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten:
•    Directe kosten zoveel mogelijk direct toerekenen aan de betreffende taakvelden;
•    Ondersteunende taken zijn niet direct dienstbaar aan de externe klant of het externe product en behoren daarom tot de overhead. Wanneer deze ondersteunende taken worden uitbesteed, behoren de uitbestedingskosten bedrijfsvoering tot de overhead (bijvoorbeeld uitbesteding ICT);
•    Sturende taken vervuld door hiërarchisch leidinggevenden behoren tot de overhead. De bijbehorende loonkosten behoren ondeelbaar tot de overhead;
•    De positionering van een functie binnen de organisatie heeft geen invloed op de beoordeling of er sprake is van overhead.

Om enig inzicht te geven in de opbouw van de overhead is in deze begroting de overhead verdeeld in:
•    Personele lasten van onder andere de taken met betrekking tot directie, communicatie, bestuursondersteuning, facilitaire zaken, juridische zaken, HR en financiën.
•    Niet personele lasten, zoals huisvesting en ICT.

Dit begrotingsonderdeel is slechts een weergave van de baten en lasten met betrekking tot overhead.
Een meer inhoudelijke toelichting treft u aan in de paragraaf Bedrijfsvoering.

De ingevulde gegevens bevatten geen streefwaarden, maar betreffen de meest actuele gerealiseerde waarden. In de kolom jaartal staat aangegeven uit welk jaar de gerealiseerde waarden komen.

In de kolom ‘begroting 2023’ ziet u de gepresenteerde waarden van de begroting 2023. Het is mogelijk dat deze waarden nadien nog zijn geactualiseerd door de bron.

In dit hoofdstuk zetten we de algemene dekkingsmiddelen en de post onvoorzien op een rij.
Binnen de begroting bestaat een onderscheid tussen algemene dekkingsmiddelen en specifieke dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen zijn middelen die vrij zijn aan te wenden. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma gebonden. De algemene dekkingsmiddelen vormen de financiële dekking van de negatieve financiële saldi van de programma’s. De algemene dekkingsmiddelen beslaan meer dan de helft van de totale baten van de gemeente. De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn:
•    uitkering uit het gemeentefonds
•    inkomsten uit de onroerendezaakbelastingen (ozb)
•    inkomsten uit deelnemingen

De uitkering uit het gemeentefonds is de grootste bron van gemeentelijke inkomsten. Eigen inkomsten als de ozb vormen slechts een beperkt deel van de totale baten.

De omvang van het gemeentefonds is gekoppeld aan de rijksbegroting, waarbij op basis van de systematiek 'samen de trap op en samen de trap af' de algemene uitkering wordt geïndexeerd (ook wel accres genoemd). Sinds 2022 is dit zogenaamde accres gesplitst in een volume- en een nominaal deel, waarbij het nominale deel ter compensatie is van loon- en prijsstijgingen en het volumedeel ter compensatie van bevolkingsgroei en reëel accres. Voor de periode 2022-2025 zijn de VNG en het Rijk overeengekomen dat het volume-accres wordt bevroren waardoor gemeenten zekerheid hebben over de ontwikkeling van de algemene uitkering. Het nominale deel (loon- en prijsontwikkelingen) valt daar buiten.  Vanaf 2026 vervalt de trap-op-trap-af systematiek. Pas met ingang van 2027 wordt op basis van een gewijzigde financieringssystematiek accres toegekend. Er is dan echter sprake van een grote terugval in Rijksmiddelen en een lager accres. Deze korting op het gemeentefonds heeft tot gevolg dat vanaf 2026 grote tekorten in de gemeentebegroting ontstaan. Bij het afronden van deze begroting bestaat nog geen duidelijkheid over een oplossing van dit probleem, waarmee vrijwel alle gemeenten te maken hebben.

De uitkering uit het gemeentefonds bestaat uit 3 soorten uitkeringen: algemene uitkering, integratie-uitkeringen en decentralisatie-uitkeringen. 

Voor Participatie ontvangt de gemeente een integratie-uitkering. De decentralisatie-uitkeringen bevatten uitkeringen voor onder andere vergunningverlening, toezicht en handhaving van provinciale taken, armoedebestrijding kinderen en de voorschoolse voorziening peuters. 

Naast deze 3 vormen van algemene middelen ontvangt de gemeente zogenaamde specifieke uitkeringen (SPUK's). Deze worden verantwoord op het betreffende programma en zijn niet vrij inzetbaar. Bovendien wordt over deze middelen verantwoording afgelegd bij de jaarrekening.

De cijfers in deze begroting zijn gebaseerd op de septembercirculaire 2023 van het gemeentefonds. Wij wijken daarmee opnieuw af van de vastgestelde lijn om uit te gaan van de meicirculaire. Jaarlijks zijn er goede redenen om toch de septembercirculaire als basis voor de begroting te gebruiken. In elk geval wordt daarmee de meest actuele informatie over de algemene uitkering in de begroting verwerkt. Om weer een bestendige gedragslijn te hanteren gebruiken we voortaan de septembercirculaire bij het opstellen van de begroting.

Een van de onzekerheden betreft de extra middelen voor uitvoering van de Jeugdwet. Alleen voor 2024 en 2025 bestaat nu zekerheid en zijn middelen in het gemeentefonds opgenomen. Voor de jaren erna mogen gemeenten uitgaan van bedragen op basis van de uitspraken van de Commissie van Wijzen (abitrage). Daarnaast verwacht het Rijk dat gemeenten vanaf 2025 een oplopende besparing realiseren. In deze begroting is rekening gehouden met de extra inkomsten, maar nog slechts voor een klein deel met de besparing, omdat de uitwerking daarvan voor individuele gemeenten nog niet duidelijk is. Bovendien zijn in de Hervormingsagenda diversen maatregelen opgenomen die in Krimpen aan den IJssel al geïmplementeerd zijn en dus geen voordeel meer opleveren.

De opbrengst uit onroerende zaakbelasting wordt in deze begroting met 3% verhoogd. Dat is gelijk aan de algemene trend.  Omdat de WOZ-waarden van vrijwel al het vastgoed boven trendmatig zijn gestegen, wordt een verlaging van het tarief toegepast. Op deze wijze stuurt de gemeente op de benodigde opbrengst en speelt de ontwikkeling van de WOZ-waarde een ondergeschikte rol. Een hogere waarde leidt dus niet automatisch tot een boven trendmatig hogere OZB-aanslag.

Alle beleggingen van Krimpen aan den IJssel liggen in het verlengde van de publieke taak. De verwachte inkomsten uit beleggingen beoordelen we jaarlijks en stellen we - indien nodig - bij. 
In 2021 zijn cumulatief preferente aandelen Stedin verworven, waarop we een gegarandeerd dividend van 3% ontvangen. Op basis van prognoses en het laatst afgesloten boekjaar is in deze begroting geen rekening gehouden met dividend over de reguliere aandelen Stedin. Verder leveren alleen de aandelen BNG divideninkomsten op. Over de aandelen Oasen en Cyclus wordt geen dividend uitgekeerd.

Dit betreft het saldo van het taakveld treasury. Dit saldo wordt veroorzaakt doordat de omslag van de rente naar de programma’s plaatsvindt op basis van een afgerond percentage. De gehanteerde rekenrente in deze begroting bedraag 1%, terwijl de berekende omslag 0,79% is. Er is daardoor sprake van een financieringssaldo. In paragraaf D Financiering wordt dit nader toegelicht.

In de begroting is een aantal stelposten opgenomen. Voor een groot deel betreffen die de onderwerpen die als nieuw beleid en intensiveringen in de begroting zijn opgenomen. Wanneer we het nieuw beleid daadwerkelijk in uitvoering nemen, vindt omzetting naar een reguliere raming plaats. Dit is feitelijk een manier om zicht te houden op de uitvoering van het nieuw beleid. 

Daarnaast zijn stelposten opgenomen voor lasten die we nog niet kunnen toerekenen aan een programma. Het gaat daarbij vooral om verwachte kostenstijgingen voor nieuwe contracten en ontwikkeling van de energiekosten. In de loop van 2024 beoordelen we of die stelposten moeten inzetten.

Reclame-uitingen
In de gemeentelijke begroting is rekening gehouden met een aanslag VPB voor reclame-uitingen. 

(Hypothecaire) leningen
De Rechtbank heeft een uitspraak gedaan over het verstrekken van (hypothecaire) leningen aan ambtenaren. Dat zou volgens het vonnis een ondernemersactiviteit zijn. Daar de gemeente Krimpen weliswaar geen nieuwe leningen meer verstrekt, maar nog wel een portefeuille heeft, wordt thans bekeken of dit tot een aanslag zou kunnen leiden voor onze gemeente. En of het niet zo zou kunnen zijn, dat het überhaupt verstrekken van leningen wordt beschouwd als een ondernemersactiviteit. Dit zou gevolgen kunnen hebben voor het verstrekken van leningen aan sportverenigingen of aan particulieren voor het verduurzamen van hun huis.

Grondexploitaties
Voor de grondexploitaties wordt jaarlijks een quick scan uitgevoerd om na te gaan of sprake is van vennootschapsbelastingplicht. Tot nu toe is dat niet het geval.

Overige activiteiten
Of er nog meer activiteiten van de gemeente als ondernemerschap moeten worden aangemerkt blijft dus nog steeds onzeker, zodat om die reden nog steeds een risico is opgenomen.

De post onvoorzien is volgens het Besluit Begroting en Verantwoording een verplicht onderdeel van de begroting. Gemeenten zijn vrij de hoogte van deze post te bepalen.
De post onvoorzien is op basis van de financiële verordening 2023 vastgesteld op € 0 per inwoner.

•    Nota lokale heffingen 2019
•    Belastingverordeningen
•    Financiële verordening 2023
•    Nota reserves en voorzieningen

Begrotingswijzigingen (in principe elke raadsvergadering)
Jaarrekening (voor 15 juli t+1)